IBR (INFEKSIYOZ BOVİN RHİNOTRAHEITIS)

     
               IBR (INFEKSIYOZ BOVİN RHİNOTRAHEITIS) 

   Sığırlarda üst solunum yolları ve trake mukozasında kataral yangı ve nekroz yapan, akut, bulaşıcı viral bir hastalıktır. Hastalıkta yüksek ateş, gebelerde abort ve meningoensefalit oluşmaktadır. İnek ve düvelerde ise vulvovajinitis, boğa ve tosunlarda ise penis ve prepisyumda yangın meydana getirir.

Gözlerde keratokonjuktivitis 

Gözlerde keratokonjuktivitis merkezden çevreye doğru 

          Etiyoloji

   Hastalık sığırlarda solunum yolu enfeksiyonlarına yol açar. Genital organlarda ise nadiren görülür. Sürü  bazındaki hayvanlarda çabuk bulaşır. Hastalığı atlatanlar taşıyıcı olarak kalırlar.




          Semptomlar

   Dört formu vardır; solunum sistemi, genital sistem, SSS , abortif form'dur.

     • Solunum sistemi formu: Bu forumda aniden hastalık başlar, salivasyon, burun akıntısı, burun mukozalarında şiddetli konjesyon. Bir iki gün içerisinde yüksek ateş, bazen lakrimasyon ve konjuktivitis olarak ortaya çıkar. İştahsızlık devam eder, solunum sayısı artmıştır, solunum hırıltılıdır ve solunum güçlüğü vardır. Hafif olaylarda daha çok laktasyon dönemindeki ineklerde görülür. 10-14 gün içerisinde iyileşme görülür. Fakat şiddetli olaylarda hayvanda ateş oldukça yüksektir. Lakrimasyon ve burun akıntısı devam eder akıntının kıvamı prulant özelliktedir, iştah vardır, ağızdan solunum yapar.

Burnun merme kısmında yaralanma

Diş etlerinde ve burnun ucunda yaralanma 

Salya ve burun akıntısı 

     • Genital form: İnkübasyon süresi 2-3 gündür. Klitoris bölgesinde mısır veya mercimek büyüklüğünde kesecikler oluşur. Prepisyumda akıntı olur ve bu akıntı seröz ve irin dolu olduğu için prepisyum deliğinden akıntı gelir. Bu akıntıdan dolayı kaşıntı ortaya çıkar.

     • Meningoencephalitis form: Hastalığın bu formu daha çok buzağılarda görülür ve öldürücü seyreder. 3 ile 10 aylık danalarda morbidite %10 mortalite %100 dur. Hasta hayvanlarda anoreksi, yüksek ateş, koordinasyon bozukluğu ve ataksik ölümü sinirsel semptomlardan sonra 3-4 gün içerisinde ölüm görülür.




     • Abortif form: Gebe hayvanlarda yavru atma en çok gebeliğin 4 ayından sonra ortaya çıkar ve en sık yavru atma enfeksiyonundan 1-2 ay sonra görülür. Hayvan hastalık belirtisi göstermeden yavru atar.

Gebelikte abort buzağı 

          Otopsi

   Burun mukozasında hiperemi, ödem, nekroz odakları, serofibrinöz köpüklü bir eksudat, traheada peteşiyal kanamalar görülür. Şiddetli olaylarda bronkopnömoni, kalp kasında dejenerasyon, bağırsaklarda yangı abomasumda erozyonlar dikkati çeker. Abort durumlarındaki fetusta ödem ve kanama odakları belirgindir.

Akciğerlerde hiperemi ve nekroz odakları 

          Tanı

   Kesin tanı için; buz içinde saklama koşulu ile laboratuvara burun akıntısı ve konjonktivadan alınan sıvap gönderilir virüs izolasyonuna bakılır. Bu yöntemde floresan antikor yönteminden yararlanılır.



        Ayırıcı Tanı

   CGB, Sığır vebası, MD, Kuduz ve yalancı kuduz ile karışabilir.
NOT: En çok Koriza ile karışmaktadır ayırıcı farkı korizada çevreden merkeze doğru keratit, IBR de ise merkezden çevreye doğru keratit tablosu görülür.


        Sağaltım

   Etkili bir sağaltımı yoktur son zamanlarda aşı uygulamaları etkinliğini göstermiştir. Fakat gebe hayvanlarda aşı uygulaması kontrendikedir.