KEÇİLERİN BESLENMESİ

Keçilerin Besin Madde İhtiyaçları

Keçilerin normal yaşam fonksiyonlarını sürdürebilmeleri ve verimlerini artırabilmeleri 

için yeterli ve dengeli beslenmeleri gerekmektedir. Bunun için doğru besin maddelerini tüketmeleri gerekmektedir. Bu besin maddeleri içinde enerji, su, protein, mineraller, vitaminler, büyüme düzenleyicileri, yem katkı maddeleri yer alır.

Keçi, çiftlik hayvanları içinde kaba yemleri en iyi değerlendiren türdür. Bu nedenle ergin keçilerin beslenmesi konusunda nadiren sorunlarla karşılaşılır. Ancak;

• Büyüme dönemindeki oğlakların,

• Çiftleşme döneminde,

• Çiftleştirme mevsimi boyunca,

• Gebeliğin son iki ayında ise ergin keçilerin beslenmelerine özen gösterilmelidir. 

Çiftleştirme dönemi öncesi ve bu dönem boyunca uygulanacak zengin besleme yumurtalık aktivitesini arttırır ve fazla sayıda yumurta üretilmesini sağlar. Böylece keçilerden daha fazla sayıda oğlak almak mümkün olur. Gebeliğin son iki aylık döneminde 

beslemeye özen gösterilmesi ise oğlakların iyi gelişmelerini ve sağlıklı doğmalarını sağladığı 

gibi doğumdan sonra ananın daha fazla süt vermesine de katkıda bulunarak oğlakların iyi beslenmelerini sağlamaktadır. Keçilerin beslenmesinde uygulanmakta olan besleme düzeninde ani değişikliklerden 

kaçınılmalıdır. Kaba yeme dayalı bir besleme

düzeninden kesif yeme geçilmesi veya bunun tersi durumda kesinlikle bir alıştırma dönemi beslemesinin gerektiği, aksi hâlde çeşitli sindirim sorunlarının ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.Keçiler yeterli miktarda kaba ve kesif yem sağlanması durumunda yem tüketiminde seçici davranan hayvanlardır. Özellikle kaba yemlerin daha taze ve gevrek kısımlarını 

tüketip sert kısımlarını bırakır. Bu nedenle kaba yemin kıyılarak verilmesi tavsiye edilir.

Keçilerin Enerji İhtiyaçları

Hayvanın hareket etmesi, büyümesi, vücut sıcaklığını belli bir düzeyde tutması, verim vermesi, yavrularını beslemesi ve kendi organizmasına gerekli materyali sağlaması için enerji gerekir. Keçiler yaşama payı rasyonlarına ek olarak üretimin kalitesine ve türüne 

uygun bir rasyonla beslenmelidir. Keçilerin

metabolizması daha yüksek olduğu için enerji 

ihtiyaçları koyunlara göre %20 daha fazla hesaplanır. 

Keçilerin yaşama payı enerji gereksinmelerini birçok etmen etkiler. Çevre koşulları yaşama payı enerji gereksinmelerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Öte yandan keçiler diğer hayvanlardan daha aktiftir. Sıçramayı ve koşup oynamayı sever. Sonuç olarak 

yaşama payı enerji gereksinmeleri bu yüksek aktiviteye yansıtılmalıdır. Ayrıca keçiler diğer türlerden çok daha uzun süre yürür. Sığırlar ve koyunlar günde 5,3-6,1 km dolaşırken keçiler günde ortalama olarak 9-10 km gezinir.Gerek yaşamın devamı ve gerekse verimin 

sağlanması için günlük gerekli enerjinin hayvana sağlanması gerekir. Aksi durumda enerji 

yetersizliğine bağlı metabolik bozukluklar ortaya çıkmaktadır. Keçi rasyonlarında enerji yetersizliği olduğu zaman büyümede gerileme, ağırlık 

artışında düşüşler, süt veriminde gerileme, laktasyon periyodunda kısalma, tiftik miktar ve kalitesinde düşme gözlenir. Kısacası keçilerde yetersiz ve dengesiz beslenme verimde azalma ve hastalık ve zararlılarda duyarlılık meydana gelir.

Vücudun gerekli enerjisinin hemen hemen tümü karbonhidratlardan ve yağlardan sağlanır. Ancak küçük bir bölümü protein katabolizmasından gelir. Keçiler metabolik enerji(ME) ihtiyaçlarının %95’ini kaba yemlerden sağlayabilir. Genel olarak laktasyondaki 

keçilerin rasyonlarında ME konsantrasyonu 2,30-2,50 mega cal/kg KM arasında olmalıdır.Keçilerin rumenlerinde bulunan değişik tipteki

mikroorganizmalar, kompleks karbonhidratların çoğunun sindiriminde esas rol oynar. Keçiler yaşama payı için ineklerden daha az ve sindirim ve metabolizma için daha fazla yem tüketir.

Keçilerin Protein İhtiyaçları

Keçilerden elde edilen tiftik, et ve süt yüksek düzeyde protein içerdiğinden protein keçilerin beslenmesinde önemli bir faktördür. Tiftikte protein oranı çok yüksek olupözellikle kükürt içeren aminoasitlerden oluşmuştur. Rasyonun protein düzeyi oğlaklarda %16-20, bir yaşındaki erkek oğlaklarda %15-18 ve ergin dişilerde %12 olduğu zaman tiftik büyümesi önemli ölçüde artmaktadır. Bununla beraber rasyonda protein düzeyi arttığı zaman yapağı ağırlığı artmakta, kıllar daha kaba olmakta ve bu ise arzu edilmemektedir. Protein 

miktarları sınırlı tutulan periyotlarda, tiftik ve kıl üretiminde bir düşme meydana gelmekte, fakat lifler daha ince ve daha yüksek kaliteli olmaktadır. 

Genel olarak %12-16 ham protein civarında proteine ihtiyaç duyar. Çoğunlukla ek 

protein kaynağı olarak keten tohumu küspesi, soya küspesi, kuru bira mayası ve pamuk tohumu küspesi kullanılır. En ekonomik protein kaynaklarından birisi de iyi kaliteli yonca kuru otudur. Keçilerde protein yetersizliğine ilişkin semptomlar iştahsızlık, ağırlık kaybı, büyümede gerileme, süt veriminde düşme ve tek yavru oluşturma biçiminde ortaya çıkar. Ciddi yokluklar, sindirim yetersizliğine, anemi ye veya ödemlere neden olur.