KUDUZ HASTALIĞI

>Kuduz Hastalığının Tanımı

Kuduz; insan ve tüm sıcakkanlı hayvanlarda merkezi sinir sistemini etkileyen Rabies 

virüs tarafından meydana getirilen ölüme neden olan önemli viral bir hastalıktır.

                               Kuduz Virüsü 

>Kuduzun Bulaşma ve Yayılma Yolları

Kuduz hastalığı, genellikle kuduz virüsünün ısırık yarasına, deride daha önce mevcut 

olan kesiğe veya bütünlüğü bozulmuş deriye ya da mukoz membranlara temasıyla geçer. 

Nadiren aeresoller yoluyla veya transplant dokusundan bulaşabilir.Gelişmekte olan ülkelerde kuduz hastalığının bulaşma kaynağı % 90 oranında 

köpekler iken gelişmiş ülkelerde ise vahşi hayvanlar en önemli kaynaktır.

      Kuduz Virüsü ısırma sonrası salya ile yayılması

 >Kuduz Hastalığı Risk Grupları:

Kuduz enfeksiyonu için, endemik bölgede yaşayanlar, doğa ile teması sık olan kişiler, 

avcılar, gezginler, mağara içerisinde çalışanlar, hayvancılıkla uğraşanlar, çobanlar, kasaplar, 

mezbaha çalışanları, veteriner hekimler, veteriner sağlık teknisyenleri, köpek üretim 

merkezleri ve köpek pansiyonlarında çalışanlar, geçici hayvan bakımevi çalışanları, belediye 

hayvan toplama görevlileri, kamp yapanlar ve hastaların yakınları riskli gruplardır.

>Kuduzun Belirtileri 

Kuduz virüsü, beyinde iltihabi (ensefalomyelitis) bir lezyon yapar. Bu dönemde köpek 

kendisini kontrol edemez, klinik belirtiler başlar. Su içmekten korkar çünkü çene felci ve 

yutak felci oluşur. Bu nedenle salyalar ağızdan akar. Su içerken akciğerine kaçabilir ve 

boğulma tehlikesi yaşar. Işıktan çekinir, kendini kontrol edemediği için korkudan her şeye 

saldırır.

Hastaların genellikle kuduz bir hayvan tarafından ısırılma veya tırmalanma öyküsü 

mevcuttur. Kuduz olan sığırlarda ilk belirtiler; çevreye karşı normal olmayan tepkiler, 

sebepsiz böğürmeler, huysuzlaşma, sık sık yer değiştirmeler, amaçsız hareketler yapmalar, 

yanına yaklaşıldığında saldırgan hareketler sergileme gibi belirtilerdir. Yüz hatları 

gerginleşir, bakışları sertleşir, çevreden gelen seslere aşırı duyarlılık gösterir.

Yem yemede değişiklikler görülür, yem özelliği olmayan maddeleri yemeğe çalışır, 

otu çiğneyemez, sık sık ıkınır, su içemez ve ağzından sicim gibi salyalar akar. Yürümede 

zorlanır ve tökezler, felçler görülür. Felçlerin iyice ilerleyip, hayvanın ayağa kalkamayacak 

duruma gelmesinden 1-2 gün sonra hayvan ölür.

>Kuduzdan Korunma ve Kuduz ile Mücadele

Kuduz şüpheli hayvan tarafından ısırılan kişide enfeksiyonu önlemek amacıyla lokal 

yara tedavisi, kuduz immünglobulini ve aşı uygulamaları yapılabilir. Lokal yara tedavisinde 

amaç yaraya bulaşmış olan virüsün organizmaya girmesini engellemektir. Yaranın en kısa 

zamanda su ve sabunla temizlenmesi korunmada çok etkilidir. Aynı amaçla povidon-iyodin 

de kullanılabilir. Yaraya çok gerekli olmadıkça sütür atılmamalıdır. Cerrahi tedavi virüsün 

vücuda yerleşmesini kolaylaştırır ve işlem sırasında açılabilecek ince sinir uçları virüse giriş 

kapısı oluşturabilir. Gerekli durumlarda iğnenin geçeceği her bölge için 0,1 ml hiperimmün 

serum uygulanmalıdır. Yara temizliği ve kuduz proflaksisinin yanında tetanoz ve bakteriyel 

süper enfeksiyonlara karşıda önlem alınmalıdır.