Varroa destructor adlı bir dış parazitin neden olduğu bu hastalık, hem yetişkin arıda hem de yavruda zarar oluşturur. Çok hızlı gelişmesi ile tüm dünya üzerine yayılan ve mücadele edilmediği takdirde kolonilerin sönmesine neden olduğu için çok tehlikelidir.
İhbarı zorunlu hastalıklar arasında yer alır.
Varroa Hastalığının Tanımı ve Önemi
Varroa paraziti; arıların haemolenfini emerek onları zayıflatmakta, iş yapabilme yeteneğini etkileyerek arı ürünlerinin azalmasına veya şiddetli enfestasyon durumlarında kolonilerin sönmesine neden olur. Ayrıca pek çok viral, fungal ve bakteriyel etkenin koloni ve koloniler arasında yayılmasına veya etkilerinin artmasına sebep olarak yine verim de azalmaya veya koloni sönmeleri gibi hazin sonuçlarla karşı karşıya bırakır.
Varroanın Özellikleri ve Biyolojisi
Varroanın dişisi oval görünümde ve koyu kahve
renktedir. Vücut uzunluğu 1,1-1,3mm, eni ise 1,5-1,7 mm arasında değişir. Vücudun alt kenarı 4 çift bacak ile çevrilidir. Ağız yapısı sokucu ve emicidir. Gerek ergin gerekse larva ve pupa döneminde arının kanını
emerek beslenir.Bu nedenle arıya her dönemde zarar verir. Erkek varroa, sarı-gri renkte yuvarlak görünümlü, dişi varroaya oranla daha yumuşak bir kitin ile kaplıdır. Erkek varroalar dişi ile çiftleşme sonrasında
öldüklerinden yetişkin arı üzerinde görülmez.
Varroa üremesi ile arı popülasyonundaki artış birbirine bağlıdır. Varroanın kolonilerde üremesi ilkbahar kuluçka faaliyetiyle birlikte başlar. Sonbaharda bu faaliyetin sona ermesine kadar sürer. Kışı yalnızca ergin dişiler geçirir. Varroanın üreme ve gelişmesi kapalı yavru
gözlerinde gerçekleşir. Ergin dişiler yavru gözlerinin kapanmasından hemen önce bu gözlere girerek iki gün sonra yumurta bırakmaya başlarlar. İlk 24 saatte yumurtalardan 6 bacaklı larvalar çıkar ve tüm gelişim erkeklerde 6-7 günde, dişilerde ise 8-10 günde tamamlanır. Gelişimini tamamlayan varroalar kapalı yavru gözü içinde çiftleşirler. Çiftleşmeden hemen
sonra erkek ölür. Dişiler ise beslenmeyi sürdürerek arıların gözden çıkması ile birlikte gözü terk ederler. Ergin dişi varroalar kışın 5-6 ay yazın ise 2-3 ay yaşar.
Bulaşık kolonilerden sağlıklı kolonilere yavru ve genç işçi arı verilmesi,
• Kolonilerin kontrolsüz birleştirilmeleri veya yeni oğul kovanların oluşturulması,
• Bulaşık arıların kovanlarını şaşırarak diğer kovanlara girmeleri, özellikle erkek
arıların kovanlarını şaşırmaları,
•Oğul kontrolü için gerekli önlemlerin yeterince alınmaması ve başıboş çıkan oğulların kaçması,
•Arılık içerisinde ve arılıklar arasında zayıf koloniler nedeniyle sık sık yağmacılık yapılması,
•Etkili olmayan yöntemlerle zararlıya karşı yapılan mücadeleden iyi sonuç alınamaması,
•Zararlının bulaşık olduğu yerlerden kontrolsüz ana arı ve arı kolonisi satın alınması,
•Gezginci arıcılığın denetimsiz bir şekilde yapılması,
• Bulaşık arılıklarda ve bölgelerde iç karantina önlemlerinin alınmaması ve sağlık kurallarına uyulmaması,
•Zararlının tehlikesi konusunda arıcıların yeterli bilgiye sahip olmamasıdır.
Varroa Hastalığının Belirtileri
Ergin dişi varroanın yavru gözüne beş ve daha fazla
yavru bırakması durumunda arı gelişmesini tamamlayamaz ve siyahımsı-gri renkte kanatsız olarak çıkar. Varroa parazitinin gerek larva ve pupa gerekse ergin dönemde arının kanını emerek gelişme ve çalışma aktivitesini zayıf düşürmesi başka hastalıkların da ortaya çıkmasına neden olur.
Kolonideki varroa tespiti pudra şekeri ile yapılabilir. Nemsiz pudra şekeri ile arılar zarar görmezler. Bir kavanoza bir parmak seviyesinde kuru pudra şekeri konur. Pudra şekeri üzerine yaklaşık bir parmak seviyede de işçi arı silkelenir. Kavanoz çalkalanmadan hafifçe çevrilir. Daha sonra arılar uçurularak pudra şekeri içerisindeki varroalar sayılır. Çıkan varroa
sayısı önce 10 ile çarpılır. Daha sonra kolonideki çerçeve sayısı ile çarpılır ve arının üzerindeki varroa sayısı bulunur. Örneğin 8 çerçeveli bir kolonide pudra şekerine 3 varroa düştü ise kolonide yaklaşık 240 varroa mevcuttur. İlaç uygulamaları sonrasında da durum tespiti yapmak gerekir.
Varroa Hastalığının Zararlı Etkileri
Hastalığın kolonide yaptığı başlıca zararlar şunlardır.
•Varroa, larva, pupa ve erginlerin hemolenfleri ile beslendiğinden, yavru arılar
iyi gelişemez. Ergin arılar ise güçsüz hale gelip uçamazlar. Parazitten kurtulmak için çırpınır ve huzursuz olurlar.
• Arı ailesindeki erkek arı sayısı belirgin bir şekilde düşer. Erkek arıların çiftleşme yeteneği azalır.
•Ana ve işçi arıların ömürleri kısalır. İşçi arılar normalden küçük olur. Özellikle pupa döneminde önemli ölçüde canlı ağırlık kaybı olur.
•Gözden çıkan genç arılarda kanatsızlık, tek veya kısa kanatlılık, eksik bacak, kısa karın gibi anomaliler görülür.
•İşçi arıların yavru bakımı zayıflar ve buna bağlı olarak ananın yumurtlama kapasitesi azalır.
Hiç yorum yok:
yorum