SU SAKAĞISI-GURM

            SU SAKAĞISI (GURM)

   Atların burun, farenks mukuzasının yangısı ve bölgesel lenf yumrularının abseleşmesiyle karakterize, ateşli, bulaşıcı ve akut seyirli bir enfeksiyondur.



          Etiyoloji

   Hastalığın etkeni Streptococcus equi'dir. Burun akıntısında ve irinleşen lenf yumrularında bulunur. Kapsüller ısıya karşı dayanıksızdır.



         Patogenez

   Etkenler burun mukuzasına girer, burun ve farenkte yangılaşmaya neden olur. Lenflerde dolaşan etkenler abseleşmelere neden olur. Daha sonra generalize lenf yumrularına geçerek orada abseleşmelere neden olur patlayan abseler vücudun bir çok organına yayılır. Purpura hemorajika gibi komplikasyonlar ortaya çıkar.



         Semptomlar

    Hastalıkta kuluçka süresi 4-8 gündür. Fakat daha kısa sürede enfeksiyon meydana gelir. İlk belirtileri iştahsızlık ve yüksek ateş, daha sonra durgunluk ve solunum hızlanması görülür. Birkaç gün içerisinde iki taraflı burun akıntısı başlar. Yoğun akıntıya bağlı olarak üst dudakta mukuprulent bir akıntı birikir. Genellikle faringitis şekillenir. Hastaların boyunları gergin ve başları ileriye doğru uzanmıştır. Regürgitasyon şekillenir. Farenks şişkinleşmiş ve palpasyonda ağrı vardır. Hastalığın ilk günlerinden sonra çene altı ve lenf yumruları sıcak, duyarlı ve ödemlidirler. Daha sonra bu apseler zamanla patlar ve içerisinde bol miktarda irin akar. Bu dönemde şekillenir hayvanda öksürük görülür. Apseler açıldıktan sonra yara zaman içerisinde kendiliğinden kapanır ve hasta iyileşir. Fakat iç organlarda yeni odakların oluşması hastalığın septisemiye dönüştüğünü işarettir. Ploritis, nefritis ve peritonitis gibi hastalıklar ortaya çıkabilir.

Burunda akıntı ve yaralanmalar

Burunda tek taraflı irin akıntısı 

          Prognoz

    Taylarda oluşan enfeksiyonlar prognuzun kötü olduğunun göstergesidir. Erginlerde apselerin açılması prognozu iyiyi gittiğine işarettir. Fakat hastalık septisemiye dönüştüğü zaman ölüm kaçınılmazdır. Apseler bazen dışarıya doğru bombeleşme yapar.



          Tanı

    Hastalıkta ilk başta durgunluk, beden ısısı yükselmesi, iştahsızlık çift taraflı burun akıntısı, çene altında lenf ödem sıcak ve ağrılı görünüm tanıda yardımcı olur. Kesin tanısı için burun akıntısı ve lenf yumrusunda yapılan punksiyonla içeriğin incelenmesidir.

Streptococcus equi ekim yöntemiyle görüntüsü

Sporlu üretimi 

 

      Sağaltım

    Hasta hayvanlar tozsuz, cereyanı olmayan ve ılık yerde istirahate alınmalıdır. Hastalara yüksek dozda antibiyotikler verilmelidir. Penisilin ilk enjeksiyon kristal ve prokain penisilin karışımı şeklinde olmalıdır. Daha sonra tetrasiklin verilebilir. Apse olgunlaştırmaya çalışılır. Apse olgunlaştıktan sonra apse drene edilir ve %3'lük oksijenli su ile içleri temizlenir ve antibiyotik uygulanır.



          Korunma

    Şüphe duyulan hayvanlar sürüden ayrılır. Karantinaya alınır. Hazırlanan ticari aşılarla 2-12 aylık olan taylar, 10 gün arayla üç kez aşılanır. Erginlere ise yine üç kez ve 10-14 gün arayla aşı yapılır.